مفهوم مدیریت لجستیک چیست؟
قبل از اینکه به مفهوم مدیریت لجستیک بپردازیم، مهم است که به خاطر داشته‌باشیم که “مدیر لجستیک” یک اصطلاح جامع است که می‌تواند چندین عنوان شغلی را پوشش دهد.
عناوین شغلی رایج مدیریت لجستیک عبارتند از:
- مدیر مرکز پخش
- مدیر ناوگان
- مدیر حملونقل جهانی
- مدیر تدارکات
- مدیر حملونقل
- ناظر انبار
در حالی که جزئیات کار روزانه در این نقش ها متفاوت است، همه آنها شامل نظارت بر حملونقل، ذخیره‌سازی و تهیه کالا در یک زنجیره تامین است. مدیران لجستیک باید نحوه دریافت محصولات موردنیاز خود را برای ارسال و سپس پیش‌بینی بهترین و کارآمدترین راه برای حملونقل آن کالاها برنامه‌ریزی کنند. یکی دیگر از نقش های مدیریت زنجیره تامین، نظارت بر انبار و نگهداری کالاهاست. درحالیکه خلاصه تصویر کلی از آنچه که یک مدیر لجستیک مسئول آن است ممکن است ساده به‌نظر برسد، کار آنها بسیار بیشتر از اطمینان از سوار شدن یک محصول به کامیون و خروج آن برای تحویل است. به گفته فیلیپ دی پاتریزیو مدیران لجستیک اغلب وظیفه دارند مشکلات حملونقل و ذخیره‌سازی را که به‌طور منظم رخ می‌دهند، مانند تاخیرهای آب و هوایی، موقعیت های ژئوپلیتیکی، شناسایی و آسیب را حل کنند.
وظایف روزانه مدیران لجستیک معمولاً شامل موارد زیر است:
- نظارت بر کارکنان
- رسیدگی به مشکلات یا شکایات مشتریان
- توسعه استراتژی‌ها، برنامه‌ها یا رویه‌های عملیاتی
- حفظ ایمنی در محل کار
در این مسیر کار همه چیز باید حساب شده باشد و این مستلزم مستندات دقیق است. به همین دلیل، مدیران لجستیک زمان زیادی را صرف نگهداری گزارش‌ها و نگهداری سوابق سازماندهی شده از موجودی خود می‌کنند. آنها همچنین با بخش‌های همزمان، مانند حسابداری یا فروش مشتری، همکاری می‌کنند تا مطمئن شوند که همه فرآیندها مرتب هستند.
مهارت‌های یک مدیر لجستیک عبارتند از:
- برنامه ریزی
- مدیریت لجستیک
- بودجه‌بندی
- مدیریت عملیات انبار
- مهارت‌های نظارتی
- مدیریت/کنترل موجودی
- خدمات مشتری
- بهداشت و ایمنی شغلی
- مدیریت پروژه
- بهبود فرایند
علاوه‌براین مهارت‌های اصلی، دو ویژگی وجود دارد که دی پاتریزیو می‌گوید ممکن است به موفقیت فردی به‌عنوان یک مدیر تدارکات کمک کند: توانایی کار تحت‌فشار و مهارت‌های سازمانی برجسته. هر دو به شما کمک می‌کنند تا به‌طور مؤثر چالش‌های برنامه‌ریزی نشده‌ای را که به وجود می‌آیند هدایت کنید و با آنها سازگار شوید و با مشتریانی که به‌طور قابل‌توجهی نگران هستند یا بالاترین شرکت‌ها به امید جلوگیری از تاخیرهای پرهزینه کار کنید.
مدیران لجستیک هر جایی کالاها حمل و نگهداری می‌شوند حضور دارند و این شامل مراکز توزیع خرده‌فروشی، انبارهای عمده‌فروشی قطعات، مراکز حملونقل منطقه‌ای و … است. برخی به عنوان اعضای داخلی تیم لجستیک یک سازمان کار می‌کنند. برخی دیگر به‌عنوان کارمند شرکت‌های لجستیک شخص ثالث که از تخصص خود برای مدیریت کار لجستیکی از طرف مشتریان استفاده می‌کنند، کار می‌کنند. از نظر جغرافیایی، این نقش‌ها معمولاً بیشتر در مناطقی متمرکز می‌شوند که دارای قطب‌های اصلی تولید هستند یا به‌خوبی در زیرساخت‌های حملونقل مانند بنادر، نقاط اتصال بین جاده‌ای، محوطه‌های راه‌آهن یا فرودگاه‌های بزرگ متصل هستند، گفته می‌شود. نقش‌های لجستیکی در غلظت‌های کوچکتر را می‌توان در سراسر کشور یافت.
مدیر لجستیک در تحلیل سیستم‌هاى تولیدى موضوع لجستیک بخش فیزیکى زنجیره تامین را در بر مى‌گیرد. این بخش که کلیه فعالیت‌هاى فیزیکى از مرحله تهیه ماده خام تا محصول نهایى شامل فعالیت‌هاى حملونقل، انباردارى، زمان‌بندى تولید و… را شامل مى‌شود، بخش نسبتا بزرگى از فعالیت‌هاى زنجیره تامین را به خود اختصاص مى‌دهد. در واقع، محدوده لجستیک تنها جریان مواد و کالا نبوده بلکه محور فعالیت‌هاى زنجیره تامین است که روابط و اطلاعات، ابزارهاى پشتیبان آن براى بهبود در فعالیت‌ها هستند. لجستیک فرایند برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل موثر، کارایی جریان، انبار کالاها، خدمات و اطلاعات وابسته به آنهاست. این جریان از نقطه شروع تا نقطه مصرف ادامه پیدا می‌کند. هدف آن برآوردن احتیاجات مشتری است. گستره لجستیک وابسته به دو مفهوم نقطه مصرف و نقطه شروع است. مدیریت لجستیک، فرایندی فراگیر بوده که بر کلیه سیستم‌های تولیدی احاطه دارد. این فرایند، فعالیت‌های یک شرکت را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. به عبارت بهتر لجستیک بر تمام فعالیت‌های عملیاتی یک شرکت یا مجموعه‌ای از شرکت‌ها که هدف مشترکی را دنبال می‌کنند تاثیر مستقیم یا غیر مستقیم دارد. این هدف مشترک برای شبکه شرکت‌ها می‌تواند همان برآورده کردن نیازهای مشتری باشد.
هر روز مقدار تقریباً غیرقابل اندازه‌گیری کالا، قطعات و مواد خام در سراسر جهان به منظور حفظ اقتصاد جهان در حال چرخش است. این کار روزانه عظیم به تعداد زیادی کارگران ماهر و متخصصان لجستیک ماهر برای نظارت بر آنها نیاز دارد. این مقیاس عظیم خبر خوبی برای جویندگان کار است، اما اگر مسیرهای شغلی بالقوه را در مدیریت زنجیره تامین و تدارکات ترسیم می کنید، ممکن است سوالاتی در مورد این نقش ها داشته‌باشید. یکی از موقعیت‌های پیشرفته‌تر در این‌زمینه که گاهی‌اوقات نادیده گرفته می‌شود، یک مدیر لجستیک است. روند روبه‌رشد سازمان‌ها نیاز به فعالیت‌های لجستیکی را افزایش داده است. توزیع کالاها از مبدأ تولید تا رسیدن به دست مصرف‌کننده نهایی به‌عنوان یک جزء مهم از تولید ناخالص ملی کشورها مبدل شده است. با توجه به این مهم، فعالیت‌های لجستیکی بر میزان نرخ تورم، نرخ بهره‌وری، نرخ سود و هزینه‌های مربوط به انرژی و دیگر خصوصیات اقتصادی تأثیرگذار است. مدیریت لجستیک در سازمان‌های تولیدی و صنعتی و همین‌طور سازمان‌های خدماتی استفاده می‌شود. سیستم لجستیک چیزی فراتر از مجموعه‌ای از کارکردها و وظایف گسسته است. مفهوم کارآمدی که طبق آن نیازمندی‌های مشتری باید به مقدار مناسب، در مکان مناسب و زمان مناسب به دست مشتری رسانده شود، تأثیر گسترده و عمیقی بر تعادل مؤسسات به صورت‌‌کلی و همین‌طور سیستم اقتصادی در سطح ملی و بین‌المللی گذاشته است.
مدیران لجستیک حرفه‌ای هستند که وظیفه دارند از کارآمد و مؤثر بودن زنجیره تأمین در سراسر سازمان خود اطمینان حاصل کنند. آنها توزیع کالاها را سازماندهی، ذخیره و نظارت می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که اقلام و منابع به مقصد مناسب خود ارسال می‌شوند و آنها که به عنوان مدیران زنجیره تامین نیز شناخته می‌شوند، عموماً بخشی از مدیریت میانی را تشکیل می‌دهند.
