انواع لجستیک چیست؟
لجستیک حوزه بسیار گسترده‌ای است که دارای خدمات طرف‌ها(PL) و انواع متفاوتی است که شرح زیر است:
- لجستیک معکوس.
- لجستیک سبز.
- لجستیک الکتر.ونیکی
- لجستیک اضط.راری
- لجستیک تولید.
- لجستیک توزیع.
- لجستیک نظامی.
- لجستیک معکوس چیست؟
تغییرات و تحولات عمیق در دنیای کسب‌وکار و الزامات جدید تولید و تجارت در عصر کنونی، زمینه ظهور و بروز نگرش‌ها و پارادایم‌های جدیدی را فراهم ساخته است که باید مورد توجه دست‌اندرکاران عرصه تولید و تجارت قرارگیرد. در همین راستا، رویكرد و نگرش جدیدی پیرامون موضوع لجستیك تحت عنوان لجستیك معكوس به‌وجودآمده است. لجستیک معکوس یکی از گرایش‌ها در مدیریت لجستیك، بازیافت، چرخه مجدد و یا استفاده مجدد از محصولات است. هر آنچه که در فرایند لجستیک اتفاق می‌افتد به صورت بر عکس در لجستیک معکوس صورت می‌گیرد. طراحی شبكه لجستیك در حالت روبه‌جلو و معكوس از موضوعات بسیار مهمی است که استراتژیك طراحی زنجیره تامین را تشكیل می‌دهد. لجستیك معكوس، حرکت اقلام برگشتی در مخالفت جهت عادی کالاها، در سیستم لجستیك است. علاوه‌بر پوشش دادن انواع اقلام برگشتی، راه‌های مختلف بازیافت و پاکسازی مواد زاید را از فرایندهای تولید، توزیع و بسته‌بندی، نیز در بر می‌گیرد. وقتی مواد زاید، در تولید محصولات دیگر قابل استفاده نباشند، باید به طریقی آنها را دفع کرد. لجستیك معكوس، به مشتریان اطمینان می‌دهد که انعطاف‌پذیری تولیدکننده در برابر تقاضای آنها افزایش یافته و اقلام برگشتی آسان‌تر پذیرفته می‌شوند و نیز نشان‌دهنده اهمیت یافتن بازیافت و سایر موضوعات مرتبط با محیط زیست در نزد تولیدکننده و لجستیك پشتیبان آن است. تامین‌کنندگان خارجی یكی از اعضای مهم لجستیك‌های معكوس و شبكه‌های حلقه بسته زنجیره تامین هستند.
- لجستیک سبز چیست؟
لجستیک سبز در راستای اهداف حفاظت از محیط زیست به‌وجودآمده است. در سالهاي اخیر بـا افزایش نگرانی‌هاي زیست محیطی، توجه به انتشار گازهاي مضـر و آلـودگی‌هاي ناشـی از آنهـا به عنوان یکی دیگر از معیارهاي تأثیرگذار در امر مکانیابی تسهیلات و نیز تخصیص مشـتریان بـه آنها درآمده است. لجستیک سبز به تولید و توزیع کالا به صورت پایدار با در نظر گرفتن عوامل زیست محیطی و اجتماعی می‌پردازد. اهداف سازمان نه فقط به تاثیر اقتصادی سیاست‌های لجستیک بلکه بر کمینه کردن تاثیرات منفی بر جامعه تمرکز دارد. این توجه برای توسعه لجستیک سبز از سوی شرکت‌ها و مردم به خصوص به علت آنکه لجستیک سنتی ملزومات جامعه مدرن را تامین نمی‌کند، به سرعت افزایش داشته است. آسیب رساندن کمتر به محیط زیست در کنار افزایش بهره اقتصادی کارخانه‌های تولیدی است. مسائل زیست محیطی، کارخانه‌ها و صاحبان صنایع را متعهد به رعایت برخی از اصول‌ها کرده است تا با استفاده از لجستیک سبز کم‌ترین آسیب را به محیط زیست وارد کنند .این مدل از لجستیک، یک فعالیت سازمانی به حساب می‌آید که مسائل محیطی را در فرایند زنجیره تامین مدنظر قرار داده است.
کاهش آلاینده‌ها،کنترل اثر اکوسیستمی،کاهش ضایعات، ارزش آفرینی برای مشتری، مدیریت بهتر منابع طبیعی، افزایش بهره‌وری و صرفه‌جویی در انرژی از مهم ترین ویژگی‌های لجستیک سبز است.
- لجستیک الکترونیکی چیست؟
لجستیک الکترونیکی، مجموعه اقداماتی است که بر روي شبکه اینترنت صورت گرفته و کارخانجات پراکنده، کامیون‌ها، کشتی‌ها، انبارها و کاربران نهایی را در زمان به هنگام، به یکـدیگر مـرتبط می‌سـازد. لجستیک الکترونیکی، شالوده‌اي را پی‌ریزي می‌کند که بـا شـفافیت بـه هنگـام، ارتباطـات بـدون مـرز و راه حل‌هاي مشترك در زنجیره تامین، موجب بهبود فرایندهاي یک شرکت می‌شود و نهایتا ما را در پیـاده‌سـازي زنجیـره تـامین الکتروینیکی یاري می‌کند. البته لجستیک الکترونیکی محدود به حمـل‌ونقـل نیست، بلکه به طور وسیعی وارد حیطه مدیریت استراتژیک، شده است. لجستیک الکترونیکی، استفاده از فناوري وب براي پشتیبانی از فرآیندهاي حمل، نگهداري و انبارداري است، کـه موجـب می‌شود مسیرهاي توزیع بهینه و به همگام شوند. لجستیک الکترونیکی، مجموعه اقداماتی است که بر روي شبکه اینترنت صورت گرفته و کارخانه‌های پراکنده، کامیون‌ها، کشتی‌ها، انبارها و کاربران نهایی را در زمان به هنگام، به یکـدیگر مـرتبط می‌سازد. مجموعه اقدامات زنجیره تامین، تمایل به پراکندگی در قسمتهاي مختلف شرکت دارند و لجستیک الکترونیکـی بـر روي یکپارچگی عملکردهاي متعدد شرکت، پافشاري می‌ورزد. امروزه اینترنت توانسته است بستري را درجهت صرفه‌جویی‌هاي عمده در هزینه‌هاي زنجیـره تـامین و نیـز افـزایش کـارایی خدمات مشتریان فراهم آورد. لجستیک الکترونیکی عمدتا در راستاي اهداف شرکت‌هایی است که خواهـان اسـتفاده از تجـارت الکترونیکی در بهبود زنجیره تامین خود هستند. لجستیک الکترونیکی سازمان‌ها را قادر ساخته است که با جمع‌آوري اطلاعات و پالایش آن تصویر بـزرگ و دید وسیعی از شرکت را به دست آورند.
- لجستیک اضطراری چیست؟
لجستیک اضطراری با هدف آن که اگر به هر دلیلی در فرآیند تولید کالا تأخیری رخ دهد یا یک حادثه طبیعی اتفاق بیفتد، نیاز است تا سیستم با سرعت بیشتری کالا را در طول زنجیره منتقل کند. لجستیک اضطراری درپی بهره‌برداری از مفاهیم و چارچوب‌های مدیریت زنجیره تامین برای مدیریت فرایندهای لجستیک اضطراری در سه برش زمانی پیش از بحران، همزمان با بحران و پس از بحران بلندمدت است.
- لجستیک تولید چیست؟
در این نوع لجستیک هدف اصلی این‌‍است‌که هر یک از دستگاه‌ها در زمان مناسب محصول مناسب را با کیفیت مناسب دریافت کنند. در نتیجه بهره‌وری سیستم بالا رفته و می‌توان در زمان کمتر تعداد محصول بیشتری تولید نمود. در لجستیک تولید بیشتر در زمینه بهینه‌سازی فرایند تولید کالاست.
- لجستیک توزیع چیست؟
این نوع لجستیک پس از پایان تولید و ثبت سفارش مشتری شروع به کار می‌کند. از پردازش انبار تا تحویل کالا به مشتری را لجستیک توزیع می‌گویند. به علت تفاوت میان تعداد، زمان و مکان در عرضه‌وتقاضا با یکدیگر، لجستیک توزیع اهمیت بالایی دارد و باید تعادل را میان این دو فرایند رعایت کند.
- لجستیک نظامی چیست؟
تاریخچه لجستیک به ارتش و فرایندهای نظامی بر می‌گردد. در این لجستیک فرآیندهای تامین را مدیریت می‌کنند تا منابع به محل مورد نظر جابه‌جا شوند و بهترین بازدهی و عملکرد در عملیات نظامی به‌وجود آید.
