در امور گمرکی باید با چه مفاهیم و اصطلاحاتی آشنا باشیم؟

آشنایی به مفاهیم و اصطلاحات امورگمرکی موجب می‌شود تا شما به‌راحتی بتوانید با قوانین و مراحل ترخیص از گمرک را به‌راحتی انجام دهید.  کلیه اعمالی که برای انجام ترخیص کالاهای وارداتی و صدور کالا از کشور بر مبنای امورگمرکی و آیین‌نامه‌های اجرائی آن صورت می‌گیرد. با توجه به این نکته اگر شما به مفاهیم امورگمرکی تسلط کافی نداشته‌باشید موجب می‌شود تا در ترخیص و بخش‌های دیگر دچار مشکل شوید و در نهایت دچار خسارت‌هایی شود که به کسب‌وکار شما آسیب برساند.

ترخیص کالا: خروج  کالا از اماکن گمرکی پس از انجام اعمال گمرکی است.

اظهار کالا:  اطلاعیه‌ای است که به‌صورت کتبی ‌یا شفاهی برمبنای مقررات قانون گمرکی اظهارکننده، رویه گمرکی موردنظر خود را درباره کالا مشخص می‌کند و اطلاعات مورد نیاز برای اجرای مقررات گمرکی را ارائه می‌دهد.

سیستم آسیکودا: ( Automated system for customs data )( ASYCUDA )

سيستم مكانيزه داده‌هاي گمركي است كه به‌منظور تسهيل تشريفات‌گمركي در مبادي ورودي و خروجي گمرك اكثر كشورهاي مختلف جهان مورد استفاده قرارمي گيرد.

پکینگ لیست( packing list ): سندی است که جهت انجام امور گمرکی صادرات و واردات در گمرکات مبدا و مقصد استفاده می‌شود. این لیست کالاهای موجود در محموله، تعداد بسته‌ها، وزن خالص کالا و وزن ناخالص کالا را نشان می‌دهد. در گمرکات packing list به‌نام عدل نامه شناخته می‌شود. پکینگ لیست از جمله مدارکی است که درجهت ترخیص کالای وارداتی و صادراتی برای ماموران گمرک برای بررسی دقیق کالا اهمیت زیادی دارد.

1. فرستنده ‌یا فروشنده ( Shipper or Seller): نام کامل شرکت، آدرس پستی و تلفن فروشنده باید ثبت شود.
2. گیرنده ‌یا خریدار ( Consignee or Buyer ): نام کامل شرکت، آدرس پستی و تلفن شرکت خریدار باید ثبت شود.
3. .تاریخ صدور فاکتور ( Invoice Date )
4. شماره صدور فاکتور ( Invoice No )
5. ردیف کالا‌ها و خدمات ارائه شده
6. شرح مشخصی از کالا و خدمات ارائه شده ( Description )
7. تعداد بسته‌ها به‌همراه نوع بسته‌بندی ( Dimension )
8. ابعاد بسته‌ها شامل طول، عرض و ارتفاع با ذکر واحد اندازه گیری
9. وزن خالص هر بسته ( Net Weight )
10. وزن ناخالص هر بسته ( Gross Weight )

اینویس(Invoice):  فاکتور خرید ‌یا سیاهه تجاری خرید کالا از خارج کشور است، با توجه به این فرم شما می‌توانید بدانید چه کالایی و با چه ارزشی را خریداری کرده‌اید.

اطلاعات موجود در اینویس:

1. اطلاعات فرستنده ‌یا فروشنده.
2. اطلاعات گیرنده ‌یا خریدار.
3. تاریخ اینویس.
4. شماره اینویس.
5. ردیف کالا‌ها و خدمات ارائه شده.
6. شرح مشخصی از کالا و خدمات ارائه شده.
7. کد تعرفه گمرکی (HS Code) برای کالاهایی که قصد صادرات آنها را داریم.
8. تعداد کالا.
9. قیمت واحد کالا.

• قیمت کل کالا.

کالای مجاز: کالایی که صدور ‌یا ورود آن با رعایت ضوابط نیاز به‌کسب مجوز ندارد.

کالای مجاز مشروط: کالایی که صدور‌یا ورود آن نیاز به کسب موافقت قبلی‌یک‌یا چند سازمان دولتی دارد.

کالای ممنوع: کالایی که صدور ‌یا ورود آن بنا‌به‌دلایل مختلف ممنوع است.

گواهی مبدا چیست : (Certificate of Origin) سندی است‌ بین‌المللیکه اتاق بازرگانی هر کشور برای کالاهای صادراتی تنظیم می‌کند. این سند محل تولید‌ یا ساخت کالای را مشخص می‌کند و جزء مدارک ضروری که خریدار برای ترخیص کالا به آن نیاز دارد.

گواهی مبداء به چهار شکل صادر می‌شود:

• فرم A‌ ( GSP: Generalized System Of Preferences )
  برای صادرات کالا به کشورهای آمریکایی، اقیانوسیه، ژاپن، ترکیه، قزاقستان، قرقیزستان و کشورهای اروپایی بجز کشور‌های عضو اتحادیه اروپا کاربرد دارد.
• فرم گواهی مبداء ( Certificate Of Origin )
  برای صادرات کالا به کشورهای آسیایی، عربی، کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهای آفریقایی کاربرد دارد.
• فرم ( CSTP: Clobal System Of Trade Preferences )
  برای صادرات کالا به کشورهایی که برای کالای خاص با ایران توافق‌نامه دارند صادر می‌شود.
•  فرم  PTA برای صادرات کالا به کشور پاکستان کاربرد دارد.

پروفورما اینویس:  پیش فاکتور خرید کالا است. این سند پروفورما اینویس برای ثبت سفارش کالا نیاز است.

 اطلاعات موجود در پروفورما اینویس:

• اطلاعات کامل فروشنده
• اطلاعات کامل خریدار
• شماره و تاریخ پرفورما
• مدت اعتبار پروفرما
• مشخصات کامل کالا
• وزن، تعداد، ابعاد محصول با ذکر واحد اندازه گیری
• کد تعرفه گمرکی (HS Code)
• قیمت کالا
• تعیین شرایط حمل‌ونقل و تحویل کالا بر اساس اصطلاحات‌ بین‌المللیبازرگانی
• تعیین وسیله حمل و مشخصات بسته بندی
• تعیین شرایط پرداخت
• مبداء و مقصد نهایی کالا

الا نیاز است.

تعرفه :  ملاك يا معياري است كه مطابق جـداول موجـود در كتـاب مقـررات صـادرات و واردات مأخـذ حقوق ورودي متعلق به كالاهاي وارداتي و صادراتي را مشخص مي كند .

كابوتاژ :  حمل كالا از يك بندربه‌بندر ديگر و همچنين از يك گمرك‌به‌گمرك ديگر كـه از راه كشور همجوار صورت مي‌گيرد.

اماکن گمرکی:  مکانی است که تحت نظارت گمرک است و برای حفاظت و نگهداری کالاها برای انجام تشریفات گمرکی است.

ترخیصیه:  سندی است که شرکت حمل‌ونقل ‌یا انباردار می‌بایست بلامانع‌بودن انجام امورگمرکی را توسط گیرنده کالا به گمرک ابلاغ نماید.

بيجك :  عبارت است از اجازه خروج كالا از انبار.

قبض در آمد:  رسيدي است كه توسط گمرك بابت وجوه دريافتي نظير: تفاوت حقوقي ورودي ، ديماند و… به صاحبان كالا ارائه مي گردد.

 تضمین:  وجه نقد، ضمانت‌نامه بانکی و بیمه‌‌نامه معتبری است که برای اجرای الزامات مندرج در مقررات گمرکی نزد گمرک سپرده می‌شود.

تعهد: پذیرفتن قوانین کتبی ‌یا الکترونیکی که فرد را برابر گمرک متعهد می‌سازد.

حقوق ورودی:  حقوقی است که در گمرک معادل چهار درصد ارزش گمرکی کالا است و سود بازرگانی که توسط هیأت وزیران مشخص می‌شود و وجوهی که به‌موجب قانون، گمرک مسئول وصول آن است به واردات قطعی کالا تعلق می‌گیرد. شایان ذکر است که این مبلغ شامل هزینه‌های انجام خدمات نمی شود.

حمل‌یکسره: ورود کالا به گمرک و خروج آن بدون‌تخلیه و تحویل آن به گمرک با رعایت مقررات است.

روز اظهار:  زمانیکه اظهارنامه امضاء شده به مدارک موردنظر توسط اظهارکننده به‌‌صورت دستی ‌یا الکترونیکی به گمرک داده‌شود و شماره دفتر ثبت اظهارنامه به آن اختصاص می‌یابد.

صاحب کالای تجاری:  فردی است که مدارک اصلی اسناد خریدوحمل به اسمش صادر می‌شود و ترخیصیه نیز به‌ نام او باشد ‌یا اسناد مزبور به‌نام وی نوشته و صحت امضاء واگذارنده از طرف مقام صلاحیت دار گواهی شده‌باشد.

قلمرو گمرکی: آن قسمت از کشور است که در آن قانون امورگمرکی اعمال می‌شود.

کالای تجاری:  کالایی که به تشخیص گمرک ایران برای فروش صادر‌یا وارد می‌گردد اعم‌از این ‌که به همان شکل‌ یا پس‌از انجام عملیات اعم‌از تولیدی، تفکیک و بسته‌‌بندی به فروش برسد.

کالای گمرک ‌نشده:  کالایی که تحت نظارت و کنترل گمرک است ولی تشریفات‌گمرکی آن به‌طور کامل انجام نشده است.

کنترلهای گمرکی:  اقداماتی که توسط گمرک به‌منظور حاصل‌شدن اطمینان از رعایت مقررات گمرکی انجام می‌شود.

پته گمركي:  درلغت به‌معناي جواز عبور بود هوليدر گمرك، سند ترخيص كالاهای غير تجاري و همراه مسافر است.

واردات كالاي بدون انتقال ارز:  واردات قطعي كالا به‌صورت بدون انتقال ازر شامل آن قسمت از واردات است كـه خـارج از سيستم بانكي عمل مي‌شود و بابت ورودكالا هيچگونه ارزي از طريق سيستم بانكي كشور خارج نمي‌شود.

مرجع تحویل‌ گیرنده:  شخص حقوقی که به‌موجب قانون ‌یا قراردادهای متکی به قانون مسئولیت تحویل و نگهداری کالاهای مربوط به عموم اشخاص را که تشریفات گمرکی آن انجام نشده است در اماکن گمرکی برعهده دارد. این نکته شامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی نیست.

مقررات گمرکی:  قوانین و مقررات اعم‌از آیین‌نامه‌های اجرائی، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هایی که نظارت ‌یا اجرای آن به گمرک واگذار گردیده است.

 هزینـه‌های انجام خدمات:  وجوهی که در قبال انجام خدماتی از قبیل هزینـه اشعه‌ایکس(ایکس ری)، مهرومـوم، پلمب، باربـری، انبارداری در اماکـن گمرکی، آزمـایش و تعرفه‌بندی، مراقبت، بـدرقه، توزین کالا و خدمات فـوق‌العاده دریافـت می‌شود و شرایط، ضوابط و مصـادیق آن متناسـب با خدمات انجـام شده تعیین می‌گردد.

ستاگ:  سامانه تعیین ارزش‌گمرکی که مرجعی در رابطه با اطلاعات ارزشی گمرک است و با انتقال اطلاعات ارزشی کالاهای ترخیص شده از گمرک و بررسی و تایید دفتر تعیین ارزش قابل استفاده است.