کارکرد لجستیک معکوس چیست؟

لجستیک معکوس نوعی مدیریت زنجیره تامین است که کالاها را از مشتریان به فروشندگان یا تولیدکنندگان باز می‌گرداند. هنگامیکه مشتری محصولی را دریافت می‌کند، فرآیندهایی مانند بازگرداندن یا بازیافت نیاز به لجستیک معکوس دارند. لجستیک معکوس از مصرف‌کننده نهایی شروع می‌شود و از طریق زنجیره تامین به توزیع کننده یا از توزیع کننده به سازنده حرکت می‌کند. لجستیک معکوس همچنین می‌تواند شامل فرآیندهایی باشد که مصرف‌کننده نهایی مسئول دفع نهایی محصول از جمله بازیافت، نوسازی یا فروش مجدد است.

سازمان‌ها زمانی از لجستیک معکوس استفاده می‌کنند که کالاها از مقصد خود از طریق زنجیره تامین به فروشنده و به طور بالقوه به تامین کنندگان بر می‌گردند. هدف بازیابی ارزش از محصول یا دور انداختن آن است. در سرتاسر جهان، بازده سالانه تقریباً یک تریلیون دلار ارزش دارد و با رشد تجارت الکترونیک به طور فزاینده ای رایج شده است. اهداف لجستیک معکوس بازگرداندن ارزش و اطمینان از تکرار مشتریان است. کمتر از 10 درصد از خریدهای داخل فروشگاه، در مقایسه با حداقل 30 درصد از اقلامی که به صورت آنلاین سفارش داده شده‌اند، بازگردانده می‌شوند. شرکت های باهوش از لجستیک معکوس برای ایجاد وفاداری مشتری، تکرار تجارت و به حداقل‌رساندن ضررهای مربوط به بازده استفاده می کنند.

جریان محصولات سنتی با تامین کنندگان شروع می‌شود و به کارخانه یا توزیع کننده می‌رسد. از آنجا، کالا به خرده‌فروشان و مشتریان می‌رسد. مدیریت لجستیک معکوس از مصرف کننده شروع می‌شود و با حرکت در جهت مخالف، محصولات را به هر نقطه در طول زنجیره تامین باز می‌گرداند. زنجیره‌های تامین به خوبی طراحی شده به تغییرات پاسخ می‌دهند و می‌توانند برخی از الزامات لجستیک معکوس را برطرف کنند. این فرآیند معکوس می‌تواند محصولات را یک قدم به عقب در زنجیره یا به تامین‌کننده اصلی بازگرداند. آنها حتی می‌توانند محصولات برگشتی را به کانال‌های فروش معمولی یا تخفیف (مانند انحلال‌دهندگان) برگردانند. لجستیک معکوس کالاها را از نقطه پایانی سنتی زنجیره تامین حداقل یک قدم به عقب می‌برد. این فرآیند می‌تواند شامل طرح‌ها و کنترل‌های مختلفی باشد. برخی از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند این کار را برون سپاری کنند.

فرآیند لجستیک معکوس شامل مدیریت بازده و خرید کالاها و مواد مازاد است. این فرآیند همچنین مسئول رسیدگی به هر گونه اجاره یا نوسازی است. لجستیک معکوس در صنایع مختلف متفاوت است و انگیزه‌های اقتصادی متفاوتی برای بهبود مدیریت لجستیک معکوس وجود دارد. به عنوان مثال، در صنعت نوشیدنی، فرآیند لجستیک معکوس از ظروف شیر خالی استفاده می کند. شرکت‌های تولید نوشیدنی می‌خواهند با استفاده مجدد از ظروف خود ارزش آنها را بدست آورند. این نیاز به برنامه‌ریزی حمل‌ونقل، مدیریت بارهای حمل‌ونقل و تمیز کردن کانتینرها دارد. در صنعت ساخت‌وساز، لجستیک معکوس مواد نجات‌یافته را به مکان‌های جدید منتقل می‌کند و بازیافت می‌کند. از آنجایی که صنعت ساخت‌وساز شیوه‌های پایدارتری برای کاهش ضایعات اتخاذ می‌کند، فرصتی برای صرفه‌جویی در هزینه با استفاده از لجستیک معکوس وجود دارد. در صنایع غذایی، لجستیک معکوس وظیفه بازگرداندن مواد بسته‌بندی و پالت‌ها را برعهده دارد. شرکت ها همچنین باید با محموله‌های غذایی رد شده برخورد کنند. رد کردن می‌تواند چالش‌های لجستیکی را به دلیل تاخیرهایی که منجر به فساد موادغذایی و نگرانی در مورد دستکاری آن می‌شود، ایجاد کند. انجمن لجستیک معکوس در حال توسعه کدهای ورود (SQRL) ایمن، سریع، قابل‌اعتماد بر روی بسته‌بندی است تا اطلاعات دقیق محصول را ارائه دهد و این چالش‌های لجستیکی را برطرف کند.

گام های که در لجستیک معکوس تاثیر مثبتی دارد، عبارتنداز:

• پردازش عملیات بازگشت

فرآیند بازگشت زمانی شروع می‌شود که مصرف‌کننده سیگنال می‌دهد که می‌خواهد یک محصول را برگرداند. این مرحله باید شامل مجوز بازگشت و شناسایی وضعیت محصول باشد. این فرآیند همچنین شامل زمان‌بندی محموله‌های برگشت، تأیید بازپرداخت و جایگزینی کالاهای معیوب است.

• برخورد با بازگشت

هنگامیکه محصول برگشتی به محل یا مرکز پردازش متمرکز شما رسید، آن را بررسی کرده و دسته‌بندی بازگشت آن را تعیین کنید. (توجه: اگر لجستیک معکوس را بهینه کرده‌اید، باید بدانید که محصول باید قبل از رسیدن به کجا برود.) محصولات را بر اساس گزینه‌های موجود مرتب کنید: تعمیر، فروش مجدد به عنوان جدید، فروش مجدد به عنوان بازگشت، بازیافت، ضایعات یا نوسازی.

• ادامه حرکت بازگشت

با ارسال اقلام قابل تعمیر به بخش تعمیرات، ضایعات روزانه خود را کاهش دهید.

• تعمیر

پس از بررسی کالا/تجهیزات برگشتی و تعیین اینکه آیا قابل تعمیر است یا خیر، آن را به منطقه تعمیر منتقل کنید. در صورت عدم امکان، قطعات قابل فروش را بفروشید.

• بازیافت

هر قطعه یا محصولی که نمی‌توانید تعمیر، استفاده مجدد یا فروش مجدد آنها را انجام دهید باید برای بازیافت به منطقه ارسال شود.

راه حل هایی که لجستیک معکوس را بهینه می کند عبارتند از:

• سیاست ها و توافقنامه های مربوطه را ارزیابی کنید.

رویه‌های مربوط به بازگشت و تعمیرات شرکت خود را بررسی و تجدید نظر کنید. این سیاست‌ها باید واضح باشد و علل ریشه‌ای بازگشت و تعمیر را در نظر بگیرد. نحوه برخورد یک شرکت با عودت و تعمیرات می‌تواند تفاوت های رقابتی باشد.

• با تامین‌کنندگان همکاری کنید.

همکاری نزدیک با تأمین‌کنندگان می‌تواند به اطمینان از تجربه‌ای روان و یکپارچه برای مشتریان کمک کند، نه تجربه‌ای که آنها برای پیمایش با مشکل مواجه خواهندشد.

• از داده ها برای بهینه‌سازی فرآیندها استفاده کنید.

با جمع‌آوری داده‌ها در مورد بازگشت محصول، می‌توانید درک کنید که چرا مشتریان ممکن است محصولات را برگردانند. سپس، می‌توانید بر این اساس در فروش، طراحی محصول و فرآیندهای تدارکات آتی تغییراتی ایجاد کنید.

• محصولات را به جلو و عقب ردیابی کنید.

پیوند مواد خام به کالای نهایی و سفارش مشتری به شما امکان می‌دهد در صورت نیاز به فراخوانی، مواد اولیه را ردیابی کنید _به جای صدور آنها برای کل خطوط، می توانید مشکل را پیدا کنید و به طور انتخابی فراخوانی صادر کنید.

• مراکز بازگشت را متمرکز کنید.

با یک مرکز مرجوعی متمرکز، می توانید محصولات را بهتر مرتب کنید و بهترین مرحله بعدی را برای هر یک از آنها شناسایی کنید. با وجود یک مرکز، کسب‌وکارها می‌توانند به طور مؤثرتری تعیین کنند که چگونه می‌توانند ارزش محصول را به بهترین نحو بازیابی کنند. اگر شرکت شما فاقد منابع لازم برای داشتن یک مرکز مرجوعی جداگانه است، بخشی از انبار یا کارخانه خود را به برگرداندن اختصاص دهید.

• لجستیک و حمل و نقل را بررسی کنید.

به طور منظم فرآیندهای لجستیک و حمل‌ونقل رو به جلو و معکوس را بررسی کنید. مشخص کنید که آیا امکان ادغام برخی از این فرآیندها و ترانزیت وجود دارد یا خیر. به عنوان مثال، اگر رانندگان تحویل‌دهنده شما بتوانند پالت‌های خالی را هنگام رها کردن پالت‌های پر تحویل بگیرند، در سفر، زمان و هزینه صرفه‌جویی می‌کنید.

• خودکار کردن

از نرم افزار لجستیک مبتنی بر ابر برای کمک به ساده‌سازی عملیات استفاده کنید. به عنوان مثال، یک سیستم نرم‌افزاری می‌تواند بازیابی دارایی‌ها را ردیابی کند، بازسازی را مدیریت کند و تجزیه و تحلیل هوش تجاری ارائه دهد.

لجستیک معکوس بهینه شده همچنین منجر به دید بهتر زنجیره تامین می‌شود که منجر به مزایایی عبارتند از:

• کاهش هزینه
• رضایت بیشتر مشتری
• حفظ مشتری بهتر
• خدمات سریع‌تر و بهتر
• کاهش ضرر
• بهبود احساسات برند
• کاهش ضایعات و پایداری بیشتر

لجستیک معکوس در زنجیره تامین یا reverse Logistic مفهومی است که دقیقا برعکس زنجیره استاندارد تامین عمل می‌کند؛ بدین‌معناکه کالا به جای انتقال از فروشنده یا تولیدکننده به مشتری هدف، از مشتری به فروشنده و تولیدکننده مرجوع می‌شود. این کالا می‌تواند شامل یک محصول دیجیتالی، یک محصول خرد و یا قطعاتی باشد که نیاز به باز طراحی و یا تولید مجدد دارند. این محصولات ممکن است دوباره به فروش برسند و یا برای همیشه از چرخه مصرف در ظاهر قبلی حذف گردند.

لجستیک معکوس با زنجیره تامین معکوس تفاوت دارد. زنجیره تامین معکوس به عملیات انتقال یک کالا از مشتری (منظور خرده فروشان) به شعبه‌های نمایندگی یا حداقل یک گام به عقب در زنجیره تامین است. برای مثال، بازگرداندن یک موتور الکترونیکی از یک خرده فروش به تولیدکننده به دلیل نقص در بسته‌بندی یک نوع زنجیره تامین معکوس است که در اصل مشتری نهایی یا هدف را درگیر نخواهد کرد. اما لجستیک معکوس در سطح بالاتری قرار دارد و تمام فرآیندها را شامل می‌شود؛ از جمله جریان‌های بیرونی و خروجی که آغاز کننده آن مشتری نهایی خواهد بود.